mannogilîh indef.pron., E, M, Ol, Nps,
Npw und AGB: ‚jeder, jeder Mensch, jeder-
mann; omne semen, omnis caro, omnis homo,
proximus‘, verstärkt allero mannogilîh ‚ein je-
der; omnis‘ (mhd. mannegelîch ‚jedermann‘,
frühnhd., nhd. männiglich). Das Wort ist aus
der Verbindung des Gen.Pl. manno (s. man¹) in
der Funktion eines Gen. partitivus und dem st.
Adj. gilîh (s. d.) entstanden (vgl. Schmid 1998:
113; Braune-Reiffenstein 2004: § 300, 1). –
mannolîh, menlîh indef.pron., FP, O, Ol, TV
und NBo, NMC, Ni, Nps, Npg, Npw: ‚jeder, je-
der Mensch, jedermann; cuncti, homo, multi,
omne semen, omnes, omnis, omnis caro, omnis
homo, proximus, quisque, singuli, unusquis-
que‘, verstärkt allero mannolîh ‚ein jeder‘,
mannolîches sin ‚jedermanns Meinung; com-
munis conceptio‘, daz mannolîches ambaht ist
‚(moralische) Pflicht eines jedes; officium‘,
mannolîchemo rehtôn ‚jmdm. Gerechtigkeit
widerfahren lassen; cunctis sua attribuere‘,
mannolîchemo zeichanhaft wesan ‚jedem ein
festes Leitbild sein; numquam occidere‘ (mhd.
mannelîch ‚jedermann‘, frühnhd. mänlich ‚je-
der, jedermann‘; mndd. manlīk, men[ne]līk,
kontrahiert mank ‚jeder, jeder einzeln, jeder für
sich‘, pl. manlīke ‚alle miteinander, alle zusam-
men‘, verstärkt aller manlīk; frühmndl. manlijc
‚[ein] jeder‘ [a. 1260–1270], mndl. manlijc,
mannelijc ‚dss.‘). Das Wort ist aus mannogilîh
(s. o.) gekürzt, -lîh allein kann nicht ‚jeder‘
bedeuten (vgl. Braune-Reiffenstein 2004: § 300
Anm. 1). – Ahd. Wb. 6, 251 ff.; Splett, Ahd. Wb.
1, 591. 593; Köbler, Wb. d. ahd. Spr. 759. 760;
Schützeichel⁷ 215; Starck-Wells 399.
MK