biheffen Abr (1,227,2 [Ra]) und Gl.
1,311,48 (9. Jh., alem.): ‚heranziehen, in
Anspruch nehmen, beanspruchen; praesume-
re, usurpare‘ (mhd. beheben, nhd. beheben
[Dt. Wb. 1, 1331]; as. bihebbian, mndd. be-
hēven). — intheffen Gl. 1,493,40. 586,15
(Ende des 8./Anfang des 9. Jh.s, alem.);
4,20,52 (2. Viertel des 9. Jh.s) und NBo:
‚hochheben, befreien, sich zu etwas erheben
(pass.); differe, sufferre, sustentare, tollere‘
(mhd. entheben, nhd. entheben; mndd.
en[t]hēven; mndl. ontheffen; got. andhafjan).
— irheffen, -heven im Abr und weiteren Gl.,
APs, B, GB, I, M, MF, MH, T, OT, O, N,
Npg: ‚erheben, emporheben, anheben, be-
ginnen, erhöhen, preisen; allevare, ampliare,
anaglypha (irhabanaz subst.), (aliquem sub-
limem) aptare, caelare, clamare (stimma ir-
heffen), commendare, componere (aliquem
in excellentiam), effari, efferre, elatus (irha-
ban), elevare, eligere, emittere, erigere,
exaltare, excellere, (papulas) excitare, excu-
dere, exprimere, extollere, facere proposi-
tionem, fermentacius (panis) (irhaban brôt),
fermentare, imponere, levare, magnificare,
percitus (irhaban), ponere supra, praelatus
(irhaban), promovēre, refectus (irhaban), so-
lidus (irhaban), sublimis (irhaban), suffere,
suspendere, tollere, transferre, turgens‘
(mhd. erheben, nhd. erheben; as. ahebbian,
mndd. erhēven; mndl. erheffen; ae. ahebban;
got. ushafjan). — ubarheffen, -heven I, N,
Npg und Gl. 1,498,29. 499,49 (beide
12. Jh.): ‚hinausheben, auslassen, übergehen,
sich überheben; dimittere, extollere, intermit-
tere, omittere, praeterire, super esse, trans-
ire, (ventosum esse)‘ (mhd. überheben, nhd.
überheben; mndl. overheffen; ae. oferheb-
ban; got. ufarhafjan; vgl. mndd. overhevich).
— ûfheffen, -heven G, T, OT, O, RhC, N,
Npg und in Gl. ab Mitte des 9. Jh.s: ‚hoch-
heben, aufrichten; allevare, elevare, (fron-
tem) exserere, extollere, (animum in subli-
me) ferre, levare, ponere in caelo, progredi,
sublevare, suspendere‘ (mhd. ûfheben, nhd.
aufheben; as. afhebbian, mndd. upheven;
andfrk. upheven, mndl. opheffen; afries. op-,
upheva; vgl. ae. uphebbing f.). — ûfirheffen
B, GB, T, OT, O, RhC, N, Npg und in Gl. ab
dem 9. Jh.: ‚emporheben, aufrichten, erhö-
hen; ascendere, attollere, ductilis (ufirha-
ban), editus (ufirhaban), elevare, eruere,
exaltare, levare, sublevare, suspendere‘
(mhd. ûferheben). — untarheffen nur im Abr
(1,146,33 [Pa, Kb]): ‚unterstützen, aufrich-
ten; sublevare‘ (mhd. underheben, nhd. un-
terheben; mndl. onderheffen; ae. underheb-
ban). — ûzheffen, nur MF: ‚etwas heraushe-
ben; levare‘ (mhd. ûzheben, nhd. ausheben;
mndl. ute-, uutheffen). — Ahd. Wb. 4, 770 ff.;
Splett, Ahd. Wb. 1, 362; Köbler, Wb. d. ahd.
Spr. 91. 592. 613 f. 1110. 1119. 1120. 1172.
1196; Schützeichel⁶ 151 f.; Starck-Wells 273.
822. 850; Schützeichel, Glossenwortschatz 4,
212 ff.